„TESLIĆKI VEZ” – PRVI ELEMENT SA PODRUČJA OPŠTINE TESLIĆ UPISAN NA LISTU NEMATERIJALNOG KULTURNOG NASLJEĐA RS

, ,

Opština Teslić obiluje bogatim  nematerijalnim kulturnim nasljeđem koje su stanovnici ove opštine stvarali i baštinili u proteklom  periodu.

Pod uticajem  istorijskih promjena, migracija i trendova često dolazi do promjena i nestanka tih elemenata , te smo često svjedoci nepostojanja autentičnih izvora informacija o postojanju istih.

Od samog osnivanja u JU „Kulturni centar Teslić”  jasno je kroz Program rada postavljen jedan od osnovnih ciljeva, rad na očuvanju materijalnog i nematerijalnog nasljeđa opštine Teslić.

Upisom „Teslićkog veza” na  Listu nematerijalnog kulturnog  nasljeđa Republike Srpske  za JU „ Kulturni centar Teslić” kojom rukovodi direktor Željka Draganić Vuković , može se reći da su praktičnim primjerom ukazali na koji način treba u budućnosti pristupati ovoj problematici.

Upis „Teslićkog veza“ na  Listu nematerijalnog kulturnog  nasljeđa Republike Srpske  otvara put afirmacije mnogih elemenata koji se na sličan način mogu čuvati od zaborava, bilo angažovanjem zaposlenih u JU „Kulturni centar Teslić“ bilo od strane neke druge organizacije i pojedinca koji svakako mogu računati na pomoć, iskustva i posredovanje rukovodstva JU „Kulturni centar“.

Uložen je ogroman   trud u istraživanja  na terenu koji je  rezultiro izborom motiva tesličkog zeza  predloženog za upis na Listu.

Muzejski stručni savjetnik, etnolog Danijela Đukanović zajedno sa saradnicom veziljom  Svjetlanom Marković pružila je neophodnu stručnu pomoć, ali svakako najznačajniji doprinos   na ovom projektu  dala su Udruženja koja svojim djelovanjem doprinose očuvanju starih narodnih nošnji, a samim tim i teslićkih vezova. Neka od ovih Društava u svojim arhivama baštine eksponate stare i više od stotinu godina. Svoja iskustva, znanja i materijale bezrezervno su stavila na raspolaganje JU „Kulturni centar Teslić“ sa ciljem da   zajedničkim angažmanom istrajemo na putu zaštite teslićkih vezova od strane Vlade RS kao posebnog nematerijalnog kulturnog nasljeđa naše opštine te da u budućnosti Teslić bude prepoznatljiv po jednom specifičnom brendu „Teslićkom vezu“. To  su prije svega Udruženje žena „Teslićke zlatne ruke“, KUD „Naši običaji Teslić“, KUD „Nedeljko Spasojević“ iz Očauša, KUD „Dušan Stanković“ iz Čečave, KUD „Vez“ Teslić i SPKD „ Prosvjeta“ kao i veliki broj pojedinaca koji su ustupili na uvid predmete iz lične kolekcije.

Oslaljajući se na eksponate iz Teslića arhivirane u muzeju RS, dosadašnja saznanja iz literature i pomenuti rad na terenu u Tesliću, direktor JU „ Kulturni centar Teslić“, Željka Draganić Vuković 3. marta 2020. godine obratila se JU „ Muzej Republike Srpske“, uz  molbu,  da od Vlade Republike Srpske zatraži Saglasnot za upis „Teslićkog veza“ na  Listu zaštićenog  nematerijalnog kulturnog naslijeđa Republike Srpske.

U dopisu je između ostalog navedeno:

„Opština Teslić velikim dijelom svojih graničnih rubova  naslanja se na Federaciju BiH. Uzimajući u obzir ovu činjenicu i istorijska dešavanja koja sežu u daleku prošlost, jasno je da je na ovim područjima dolazilo do miješanja kultura, a samim tim  i do modifikacije materijalnog nasljeđa u ovim krajevima.

Kada je u pitanju vez na narodnim nošnjama i upotrebnim etno predmetima  takođe su uočene promjene i miješanja motiva i tipova veza.

Uspjeli smo da  indentifikujemo  vez koji je pretrpio najmanje promjena a korišten je od četrdesetih godina prošlog vijeka. Primjerke nošnji na kojima postoji vez sa motivom koji smo prepoznali posjeduju  KUD „Nedeljko Spasojević“ Očauš i KUD „Naši običaji“ Teslić.

Obe nošnje potiču iz četrdesetih godina prošlog vijeka. I na osnovu tih motiva rađene su nošnje koje ova Društva koriste danas.

Riječ je o motivu grane, rađene pokrsticom uz korištenje prirodnih zagasitijih boja.

U cilju zaštite prepoznatog elementa, obraćam Vam se sa prijedlogom da se na Listu nematerijalnog kulturnog nasljeđa Republike Srpske upiše „Teslićki vez“, koji  je kao dio kulturnog nasljeđa naroda ovoga kraja prepoznat od 40 ih godina dvadesetog vijeka.“

Dopisom  Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske  broj 07.06/622-27/20 od 1. juna 2020 godine, JU „Muzeju Republike Srpske” data je saglasnost za upis „Teslićkog veza“ na Listu kulturnog nematerijalnog nasljeđa Republike Srpske, a samim tim prvi element nematerijalnog nasljeđa opštine Teslić  zaštićen je za buduće generacije.

/by

„PAVLE NAS JE VODIO SAVINIM STOPAMA“ TEMA JE OVOGODIŠNJE SVETOSAVSKE NEDJELJE

, ,

Ovogodišnja  „Svetosavska nedjelja“ u Tesliću planirana je od 22. do 27. januara u organizaciji Srpske pravoslavne parohije teslićke, Svetosavske omladinske zajednice, SPKD „Prosvjeta“ Teslić, Narodne biblioteke „Danilo Kiš“,  JU „Kulturni centar Teslić“ i Turističke organizacije opštine Teslić.

Organizatori kao i svih predhodnih godina kulturnim događajima i manifestacijama  podsjećaju na značaj Savinog života i djela sa različitih aspekata, a prije svega na značaj Svetog Save kao  utemeljivača autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve.

Tema ovogodišnje Svetosavske akademije, i pratećih programa vezana je za lik i djelo još jednog velikana, našeg savremenika, Patrijaha Pavla,  duhovnog sljedbenika Savinih ideja i zamisli, a čiji je život završen prije jednu deceniju.

Ovogodišnja Akademija  pripremana je na osnovu utemeljenih  saznanja o nastojanjima Partrijaha Pavla da mu  životni put bude  dostojan Svetosavskom putu , te zasluženo kroz temu „PAVLE NAS JE VODIO SAVINIM STOPAMA“, organizatori pokušavaju iskazati zahvalnost i poštovanje prema likovima i djelima oba  ova  velikana i ukazati na sličnosti i povezanosti u njihovim razmišljanjima i postavljenim ciljevima.

Događaji  kojima možete prisustvovati i zajedno sa organizatorima se prisjetiti  lika i djela ove dvije ličnosti te uživati u nekim novim saznanjima koja do sad niste imali priliku čuti planirani su u sljedećim terminima;

–   22. januara od 18 časova u NB „Danilo Kiš“ književno veče na temu „TAKO JE GOVORIO PARTRIJAH PAVLE“.

–  24. januara u gradskoj galeriji od 17 časova i 30 minuta planirano je otvaranje izložbe fotografija „LIK NAŠEG PRVOJERARHA“ u organizaciji „Kulturnog centra Teslić“, a nakon izložve u 18 časova planirano je predavanje profesora Dejana Ristića iz Beograda na temu „OD SVETOG SAVE DO PATRIJARHA PAVLA SRPSKOG“ u organizaciji SPKD „Prosvjeta“

– 25. januara od 18 časova Svečana akademija „PAVLE NAS JE VODIO SAVINIM STOPAMA“

– 26. januara od 15 časova zajednička dječija priredba i dodjela nagrada učesnicima konkursa raspisanog od strane SPKD „Prosvjeta“ Teslić.

Poštovani sugrađani,  dobro došli!

/by

PREDSTAVU „MALI PRINC” U BANJI VRUĆICI IZVODE GLUMCI DOUWN SYNDROM CENTRA

Glumci Down Syndrom centra Banjaluka 21. decembra odd 18. časova, odigraće predstavu “Mali princ” u ZTC Banja Vrućica, na koju dolaze i njihovi drugari iz Poljske u pratnji svojih terapeuta, koje dovodi ambasador Koviljka Špirić.

Predstava, koja pokazuje da su osobe sa Daunovim sindromom prije svega ljudi pa tek onda osobe sa tim sindromom, posvećena je Ariu Livneu, najstarijem članu Daun sindrom centra.

Ova predstava usmjerena je i na zaustavljanje diskriminacije, rušenje predrasuda i podizanje svijesti kada je riječ o osobama sa Daunovim sindromom.

Cilj je i da se stimulišu lokalne zajednice da slijede primjer Daun sindrom centra Banjaluka, da bi se osobe sa Daunovim sindromom što više uključivale u sve sfere društva i bile društveno korisne i aktivne

Ulaz je slobodan, a u predstavi igraju Nikolina Savić, Sandra Radinković, Lazar Jelić, Vladimir Ritan, Kristijan Zeljković i Bojan Grubešić. Dramatizaciju i režiju potpisuje Aleksandra Spasojević.

/by

ROMAN „NIJE INSTAGRAM GUMA NA BICIKLU“ AUTORA VLADIMIRA KALAMANDE DOBITNIK OVOGODIŠNjE „SOVICE“

,

Tročlani žiri za dodjelu nagrade „Sovica“ za 2019. godinu u sastavu Jelena Kojović Tepić, predsjednik i Ranko Pavlović i Danijel Dojčinović, članovi, jednoglasno je donio odluku da se ovogodišnja Sovica dodijeli romanu „Nije instagram guma na biciklu“ autora Vladimira Kalamande iz Teslića.

Ovaj roman je napisan u dijaloškoj formi, vještom rukom autora koji poznaje i književni postupak i psihologiju savremenog djeteta. Napisan je pitkim i modernim stilom, s mnoštvom referenci na stvarnost koja nas okružuje, a govori o važnim i ozbiljnim stvarima.

Nema tu super junaka, bajkovitih zapleta i onostranih čudesa. Autor ne koristi fantastiku, već na inteligentan način uklapa elemente stvarnog života da bi ispričao priču o bratu i sestri koji pokušavaju preko društvenih mreža da pomire rastavljene roditelje. Pomalo je to priča i o nastanku književnog djela, pažljivo prepletena kroz porodične odnose.

Ovo je roman koji će današnja djeca sasvim sigurno rado čitati i identifikovati se s njegovim junacima, i kroz njih s ljudskim i ozbiljnim vrijednostima.

Nagrada je autoru dodjeljena u septembru u Istočnom Sarajevu povodom Dana Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva, a prva zvanična promocija knjige na Sbila je na sajmu knjiga u Banjoj Luci.

/by

PREDSTAVA „NOĆ BOGOVA” 22. DECEMBRA BIĆE IZVEDENA U BANJI VRUĆICI KOD TESLIĆA

Nakon stotine rasprodanih izvođenja  u regiji predstava ‘’Noć bogova’’, rađena po tekstu najizvođenijeg savremenog  hrvatskog autora Mire Gavrana,  22. docebra biće prikazana i u Banji Vrućici kod Teslića.
Beogradski glumci Dejan Lutkić, Vojin Ćetković i Nebojša Ilić, glumački su trio snova koje pamtimo po njihovim grandioznim ulogama iz filmova i popularnih TV serija („Montevideo, Bog te video“, Vratiće se rode“, „Zona Zamfirova“ i druge),  kao i pozorišnih  predstava, ali rijetke su prilike da smo ih imali priliku vidjeti  zajedno na pozorišnoj  sceni u istoj predstavi.
Kroz tekst  se igraju žanrovima. U jednom momentu stvarno to izgleda kao triler, pa kao komedija, pa farsa, a onda drama. Svaki dobar film, svaka dobra predstava u sebi sadrži više žanrova. U cijeloj stvari bitan je način igranja koji je zaista fantastičan.

Ovaj Gavranov dinamičan komad priča je o ljubavi, prijateljstvu i vladavini punoj neočekivanih obrata, a može se posmatrati djelomično i kao politička farsa ili čak tragedija, ali u prvom redu kao vrlo životna predstava.
Pisac je uspio napisati komad koji djeluje kao da je pisan danas. Odnos između vlastodržaca i kulturnih umjetnika ovdje je jako izoštren. Predstava je prilika da vidimo troje moćnih ljudi kada privatno razgovaraju. Gledamo moćne u situaciji koja nije za javnost. To je osjećaj gledanja kroz špijunku, kada se pogase kamere i ugase svijetla.
Fascinantan pozorišni komad uz tri vrhunska glumca gostuje u Tesliću u organizaciji ZTC „Banja Vrućica“.

/by

SAMOSTALNA IZLOŽBA CRTEŽA MARIA IGNjIĆA NEDAVNO JE PREDSTAVLjENA U BANjALUCI

Teslićanin, Mario Ignjić, rođen je 1986. godine.

Završio je Akademiju likovnih umjetnosti, smjer grafika u Banjoj Luci i diplomirao 2010. u klasi prof. Zorana Banovića. Učestvovao je na kolektivnim izložbama u zemlji i okruženju i više puta samostalno izlagao. Nagrađivan je u oblasti grafike.

5. decembra ove godine u izložbenom salonu Narodnog pozorišta Republike Srpske „Živorad Žika Pećarić“, otvorena je Ignjićeva samostalna izložba crteža rapidografima na papiru. Sa njim je izlagala i Nikolina Peslač, umjetnica iz Banjaluke.

Izložbu je otvorio Milan Krajnović, docent sa Akademije likovnih umjetnosti u Banja Luci.Ovom prilikom Krajnović je kritički se osvrćući na rad o Maria Ignjića izdvojio;

„Prema V. Voringeru potreba za apstraktnim izražavanjem je iskonska ljudska potreba. Pod tim „apstraktno“ misli na geometrijski apstraktno, a svrha toga je da se nađe red i sistem u haosu koji okružuje čovjeka. Umjetnički put Maria Ignjića je primjer jedne takve potrebe. Operišući velikim brojem njemu svojstvenih, pojednostavljenih simbola veoma malog formata, koji predstavljaju razne aspekte ljudskog života, on gradi fine mreže. One su metafora složenosti ljudskog bitisanja. Mreže tvore nadstrukture čiji oblik nam ne dozvoljava da njih i simbole na prvi pogled uočimo. Razvijale su se od magličastih, amorfnih do jasno definisanih geometrijskih oblika. I sada je njegova potreba za apstrakcijom došla do tačke kada traži otjelovljenje u organskom obliku.

Magija snopa

Stabljika, žito, izraz života, održavanje života. Snop kao simbol snage zajedništva.

Poznata je parabola o snopu : jednu grančicu lako je slomiti, ali snop – veoma teško… Snop je metafora zajednice, a prut pojedinca. Preko tih simbola Mario Ignjić preispituje mjesto i ulogu pojedinca u društvu. Društvo kao sistem glatko funkcioniše kad njegovi sastavni dijelovi imaju isto usmjerenje, a trenuci lomova i pucanja su oni u kojima se ispunjava individualnost pojedinca.

Vizuelno snažan, energijom nabijen momenat vezivanja ili pucanja snopa ostavlja utisak….

On postavlja pitanje slobode i identiteta, pitanja koja se oduvjek postavljaju. Da li snaga čovjeka leži u zajedništvu ili u njemu samom? I da li se ona ispoljava onda kada se sistem narušava? Šta je to sloboda, šta je to biti samoostvaren, svoj?

Nije svako u stanju da nosi teret slobode, to traži veliku odgovornost prema sebi…“

/by

FRANCUSKI HUMANISTA ARNE GUJON JEDAN OD PREDAVAČA „KARAVANA KULTURE GOVORA“

S ciljem zaštite srpskog jezika i ćirilice, Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske u saradnji sa Društvom članova Matice srpske u Republici Srpskoj pokreće kampanju „Karavan kulture govora“.

Ideja je da se u više gradova Republike Srpske (Banjaluka, Doboj, Brčko, Trebinje, Prijedor, Istočno Sarajevo, Zvornik) sprovede dvodnevna edukacija na temu kulture govora.

Predavači su profesori univerziteta koji se bave retorikom i njegovanjem lijepe riječi u Republici Srpskoj, a jedan od predavača na tribinama je i francuski humanista Arno Gujon.

„Karavan kulture govora“, nakon održanog Foruma o ćirilici u martu ove godine, predstavlja nastavak planiranih aktivnosti na realizaciji Povelje o srpskom kulturnom prostoru, sporazuma koji definiše politiku zajedničkog djelovanja u oblasti kulture Republike Srpske i Republike Srbije.

/by

KONCERT „VRAPČIĆA” POKLON PREDSJEDNIKA SRPSKE MALIŠANIMA TESLIĆA

U nedjelju, 3. novembra u hotelu Kardijal od 17. časova gostuje poznati Dječiji hor “Vrapčići” iz Banjaluke.

Ulaz za sve mališane je besplatan i poklon je Predsjednika Republike Srpske i ZTC “Banja Vrućica”.

Dječiji hor “Vrapčići” osnovan je 1993. godine u Banjaluci. Do sada su objavili 14 izdanja, sa preko 80 pjesama, na kojima se nalaze sve  pjesme, spotovi i najznačajniji koncerti. Održali su mnogobrojne koncerte u zemlji i inostranstvu i učestvovali na festivalima dječije muzike gdje su osvojili i neke vrijedne nagrade. Pored toga učestvovali su na mnogo humanitarnih koncerata gdje su pomagali bolesnoj i nezbrinutoj djeci. Hor Vrapčići čine djeca uzrasta od 3-12 godina, i od osnivanja prošlo je kroz mnogo generacija preko 1500 članova.

 

 

/by

TANJA BOŠKOVIĆ SA PREDSTAVOM “DOBRODOŠLI U KABARE” 25. SEPTEMBRA GOSTUJE U BANJI VRUĆICI

U srijedu  25. septembra 2019. godine ZTC “Banja Vrućica” priprema  ekskluzivno gostovanje regionalne dive kinematografije i pozorišta Tanje Bošković sa predstavom “Dobrodošli u kabare Beograd“.
Pored Tanje Bošković u predstavi nastupa poznati beogradski glumac Rade Marjanović, koji je i autor predstave, uz klavirsku pratnju Uroša Rankovića.
Predstava je nastala na osnovu tekstova Mome Kapora, Matije Bećkovića, Duška Radovića, Branka Ćopića i kompozicija Đorđa Marjanovića, Lea Martina, Novih fosila…
“Dobrodošli u kabare Beograd” na duhovit i ironičan način govori o djetinjstvu, ljubavi, prijateljstvu i vremenu o kojem danas često govorimo sa nostalgijom.
Ovo svojevrsno glumačko – poetsko veče predstavlja iskrenu ispovjest Tanje Bošković i Radeta Marjanovića čija interpretacija donosi uzbuđenje i emotivnost jedinstvenu na ovim prostorima.
Tanja Bošković jedna je od najboljih i najpopularnijih glumica u istoriji jugoslovenske i srpske kinematografije i pozorišta a publika je naročito pamti po rolama u filmovima “Okupacija u 26 slika”, “Balkan ekspres“, “Mala pljačka vlaka” i serijama “Priče iz radionice“, “Srećni ljudi“, “Policajac sa petlovog brda “….. U pozorištu je ostvarila više od 40 uloga glumeći na scenama Zvezdara Teatra, Ateljea 212, Jugoslovenskog dramskog pozorišta……
Rade Marjanović je prvak Pozorišta na Terazijama. U svojoj dosadašnjoj karijeri ostvario je više od 30 pozorišnih uloga a na malim ekranima je stekao popularnost glumeći u serijama “Bolji život“, “Stižu dolari“, “Metla bez drške“…..

/by

DOKUMENTARNI FILM „VLAJIĆKI MUČENICI” U ORGANIZACIJI SPKD “PROSVJETA” TESLIĆ

27. septembra 2019. godine u organizaciji SPKD “Prosvjeta” Teslić u gradskoj bioskopskoj sali biće prikazan dokumentarni film “Vlajićki mučenici”. Film je podsjećanje na stradanje srpskog stanovništva iz sela Vlajića kod Teslića od strane ustaša tokom Drugog svjetskog rata.

/by